Review: Mobipocket

Door Gonny van der Zwaag	Klik op de plaatjes voor een vergrote versie
Publicatiedatum: 16 november 2002

MobiPocket Reader: de Library

MobiPocket Reader: categorieën maken

MobiPocket Office Companion: bij het converteren geef je aan of plaatjes meegenomen moeten worden

MobiPocket Reader: een voorbeeld van een e-book

Een e-book met plaatje

inzoomen op het plaatje

kantelen van het scherm

MobiPocket Publisher: eerst geef je de titel, auteur en lokatie van het boek aan

MobiPocket Publisher: aangeven uit welke bestanden het boek is opgebouwd

Importeren van een Word-document in MobiPocket Publisher: kies het gewenste bestand

MobiPocket Publisher: het programma converteert de opmaakstijlen naar passende HTML-codes

MobiPocket Office Companion: er verschijnt een extra pictogram in de werkbalk van Word, Excel en Powerpoint

MobiPocket Web Companion: het centrale scherm met de gekozen channels

een aantal instellingen van MobiPocket Reader. In de freeware-versie zijn niet alle opties beschikbaar

de mogelijke tekstbewerkingen

De eigenschappen van een boek

een aantal instellingen van MobiPocket Reader. In de freeware-versie zijn niet alle opties beschikbaar

bookmarks maken

MobiPocket Web Companion: supersnel publiceren van een e-book

tekst markeren

Met dank aan Sander van Kempen

Wie denkt dat MobiPocket een programma is waarmee je alleen e-books kunt lezen, heeft het mis. MobiPocket brengt namelijk een collectie programma's op de markt, waarmee je niet alleen teksten kunt lezen, maar ook teksten kunt publiceren en beveiligen. Met de Mobipocket Web Companion kun je offline webpagina's lezen, een prima alternatief voor AvantGo. Met de MobiPocket Office Companion kun je gemakkelijk Word-, Excel- en PowerPoint-bestanden converteren zodat je ze kunt meenemen en raadplegen op je Palm. En met MobiPocket Publisher kun je zelf e-books maken. Al deze mogelijkheden komen in dit review aan bod.
MobiPocket biedt geen complete suite met alle genoemde programma's, maar levert deze als losse componenten, die je apart kunt kopen en downloaden. Sommige componenten zijn freeware, zoals de MobiPocket Reader.

Reader

MobiPocket Reader is een universele document reader voor PDA's en desktop computers, waarmee je teksten in TXT-, HTML-, PRC- en DOC-formaat kunt lezen. Er zijn verschillende versies verkrijgbaar: voor de Palm, de Franklin eBookman, Pocket PC, EPOC/Symbian, embedded Linux en Windows. Je kunt ze downloaden op de website van Mobipocket.
In dit review bespreken we alleen de MobiPocket Reader voor de Palm. Er zijn twee versies: een standaardversie (gratis) en een Pro-versie (te koop voor $19,95). Deze laatste heeft meer functies, bijvoorbeeld tekst markeren, tekeningen toevoegen, het scherm kantelen en automatisch bladeren (op deze pagina vind je een tabel met de exacte verschillen). Wanneer je het programma installeert mag je veertien dagen lang de Pro-versie uitproberen. Daarna kun je al dan niet registreren. Besluit je niet te registreren, dan worden de extra functies uitgeschakeld. Jammer genoeg is er geen freeware-versie waarin die extra functies bij voorbaat al niet aanwezig zijn. Nu blijf je zitten met een veel te groot programma, waarin allerlei gedeactiveerde functies nog geheugenruimte in beslag blijven nemen. Het was handiger geweest als MobiPocket de twee versies los had aangeboden. Sommige mensen willen nu eenmaal een simpele e-book reader en weten dat ze toch geen $20 zullen neertellen voor de Pro-versie.

Installatie

Tijdens de installatie kun je aangeven of je een Palm-handheld met normale resolutie (standaard), een Sony Clié met hoge resolutie of een Palm met OS 5 bezit. Vervolgens geef je aan welk type scherm je hebt (kleur of monochroom) en waar de bestanden moeten worden geïnstalleerd en het uitpakken van de bestanden gaat van start.

Documenten

Wanneer je MobiPocket opstart op de Palm zie je een lijstweergave van aanwezige bestanden, die heel toepasselijk de Library wordt genoemd. Bovenin het scherm zie je hyperlinks naar de drie typen documenten die je via MobiPocket kunt lezen:

Max Havelaar

eBooks: electronische boeken
eNews: channels à la AvantGo
eDocs: geconverteerde documenten

Voorlopig is alleen de lijst eBooks gevuld. Wil je eNews lezen, dan zul je een aantal channels in de Web Companion moeten aanvinken en voor eDocs heb je documenten nodig die met Office Companion zijn geconverteerd.
Er zijn alvast twee e-books meegeleverd: Aesop's Fables (een verzameling dierenfabels) en MobiPocket Help (een helpbestand). Op de website van MobiPocket kun je e-books kopen en op Memoware zijn diverse gratis titels verkrijgbaar. Uiteraard kun je ook zelf e-books maken, bijvoorbeeld met MobiPocket Publisher.
Je kunt de documenten in categorieën indelen, zodat je niet de complete lijst hoeft door te spitten als je op zoek bent naar een bepaalde titel.

Gebruik

Het lezen van e-books is in Nederland nog niet zo populair. Ligt het aan het beperkte aanbod? Populaire Engelstalige boeken, zoals de boeken van Stephen King, zijn meestal ook als e-book verkrijgbaar maar bekende Nederlandse boeken zul je tevergeefs zoeken. Op de Nederlandse website ebook.nl is het aanbod vooralsnog beperkt (vergeet niet de enquête op ebook.nl in te vullen). Nederlandse uitgevers zijn blijkbaar nogal huiverig om boeken in electronische vorm aan te bieden.
Tik op een titel in de Library om een e-book te openen. Vervolgens kun je meteen beginnen te lezen. Je bladert achteruit en vooruit door op de linker- resp. rechterhelft van het scherm te tikken. Uiteraard kun je ook bladeren met de scrollknop.
Autoscroll is een eigenschap van Palm Reader die me wel bevalt: je hoeft niet meer op knoppen te drukken en het leest veel sneller omdat je min of meer gedwongen wordt om door te lezen. MobiPocket biedt ook autoscroll, maar alleen in de betaalde versie. Ook het kantelen van het scherm is alleen mogelijk in de betaalde versie.

Een aantal instellingen die in de freeware-versie beschikbaar zijn: achtergrondkleur, tekstkleur, lettergrootte, uitvullen, MobiType en het koppelen aan een woordenboek. Als je een woordenboek in MobiPocket-formaat installeert, kun je tijdens het lezen moeilijke woorden selecteren en een definitie daarvan opvragen. MobiType is een font rendering-techniek, vergelijkbaar met ClearType van Microsoft. Hierdoor worden de letters minder 'hoekig' weergegeven, wat de tekst vooral op een scherm van 160 x 160 pixels beter leesbaar maakt.
Op verschillende manieren zijn annotaties mogelijk. Je kunt bookmarks zetten, bijvoorbeeld bij elk hoofdstuk, je kunt tekst markeren en je kunt notities toevoegen. Via de menu-optie Annotations kun je een overzicht krijgen van alle bookmarks, markeringen en notities. Zo kun je snel een opvallend citaat of een lastig tekstdeel terugvinden.

MobiPocket Web Companion

Bij de installatie van de MobiPocket Reader wordt meteen een desktop-tool geïnstalleerd: MobiPocket Web Companion. Hiermee kun je twee activiteiten uitvoeren: eNews-sites beheren en e-books publiceren. Bij eNews-sites moet je denken aan de channels die je van AvantGo kent. In de Web Companion zijn al een aantal aanwezig, zoals Newsweek, Financial Times en Bloomberg. Op de website van MobiPocket zijn meer channels beschikbaar, waaronder NRC, De Volkskrant en de Gazet van Antwerpen. Je kunt ook custom channels maken. Op de channel-pagina van de Palmclub vind je een grote collectie Nederlandse channels, die voor MobiPocket geschikt zijn.
De Publish-knop is bedoeld om snel een TXT-, HTML- of PRC-bestand naar MobiPocket-formaat om te zetten. Het enige dat je hoeft te doen is aanwijzen welk bestand je wilt comverteren en de wat de gewenste lokatie is. Wil je het e-book meteen op je Palm installeren, dan kies je de Install-directory en bij de volgende HotSync staat het e-book op je Palm.

MobiPocket Publisher

Met MobiPocket Publisher kun je zelf e-books maken. Het programma voldoet aan de
Open e-Book specificatie voor PDA's en is gratis beschikbaar voor persoonlijk gebruik. Er zijn drie templates meegeleverd: een basis-template, een algemene literatuur-template en een Gutenberg-template (zie kader).
Het maken van een e-book bestaat uit drie stappen:

Geef auteur, titel en lokatie van het boek;
Geef aan uit welke HTML-bestanden het boek is opgebouwd;
Druk op de knop Publish.

Met de knoppen in het linker venster kun je gemakkelijk een cover-plaatje, een inhoudsopgave of metadata (informatie over het boek) toevoegen. Je kunt ook TXT-, Word-, RTF- of Powerpoint-bestanden importeren. Je kunt zelfs kiezen om te publiceren in twee formaten: het MobiPocket Reader PRC-formaat of het Microsoft Reader LIT-formaat. Het resultaat kun je bekijken in de meegeleverde MobiPocket Reader-emulator. Om een preview van het LIT-bestand te kunnen zien moet je eerst de Microsoft Reader for PC installeren (verkrijgbaar via de website van Microsoft). Tenslotte kun je met de knop Deploy je boek versturen naar een online boekwinkel.

Ook MobiPocket heeft nagedacht over Digital Rights Management (DRM), oftewel het beveiligen van e-books. Met de gratis versie van MobiPocket Publisher is het niet mogelijk om beveiligde e-books te maken, met de betaalde versies kan dit wel. Er zijn twee commerciële versies: Standard ($149) en Professional ($999). In beide gevallen zijn vier beveiligingsniveau's mogelijk:

Niveau 1: geen encryptie (het e-book kan onbeperkt worden uitgewisseld tussen gebruikers, de inhoud van het e-book kan onbeperkt worden gekopieerd en bewerkt);
Niveau 2: encryptie van de inhoud (het e-book kan wel worden uitgewisseld, maar de tekst kan niet worden gekopieerd en in een andere publicatie hergebruikt);
Niveau 3: encryptie van de inhoud + wachtwoord (als niveau 2, maar het e-book kan alleen worden geopend door personen die het wachtwoord weten);
Niveau 4: encryptie van de inhoud + PID (als niveau 2, maar het e-book kan op slechts één PDA worden geopend, op basis van het Personal ID van de PDA).

Je vindt de PID-code op het About-scherm van je MobiPocket Reader. Je hebt dit nummer nodig om commerciële titels te kopen in online boekwinkels.
MobiPocket heeft ook een DRM Server SDK (beschikbaar voor Microsoft IIS en Java-gebaseerde servers), waarmee online boekwinkels en uitgeverijen een server kunnen inrichten, waarin de boeken klaarstaan om te downloaden. De software zorgt er ook voor dat aan elk verkocht boek de PID van de klant wordt gekoppeld.

MobiPocket Office Companion

Met MobiPocket Office Companion kun je gemakkelijk Word-, Excel- of Powerpoint-bestanden converteren naar e-book-formaat, zodat je ze op je Palm kunt meenemen. Voor deze software moet wel betaald worden: $9,95 per module of $19,95 voor alledrie (Word, Excel en Powerpoint). De gratis trial-versie kun je twee weken gratis uitproberen.
Wanneer je MobiPocket Office Companion installeert, verschijnt er een extra pictogram in de werkbalk van de drie Office-programma's (zie bovenstaand plaatje). De werkwijze is eenvoudig: je maakt een document met een van de genoemde programma's en drukt op het pictogram. Het bestand wordt dan automatisch geconverteerd. Hierbij kun je aangeven of illustraties wel of niet moeten worden meegenomen. Het gaat allemaal erg gemakkelijk. Overigens is het converteren van Word- en Powerpoint-bestanden ook mogelijk met de eerder besproken (gratis) MobiPocket Publisher.

MobiPocket Reader Emulator

Ben je van plan om zelf e-books in MobiPocket-formaat uit te brengen en wil je weten hoe ze eruit zien op verschillende PDA's? De MobiPocket Reader Emulator kan gratis worden gedownload van de MobiPocket-website. Het programma werkt alleen bij e-books die vrij verkrijgbaar zijn. Je kunt geen commerciële titels lezen in de emulator.

Teksten vinden

Hoe kom je aan teksten waarmee je een boek kunt maken? Met een scanner en een OCR-programma kom je een heel eind, maar het is een nogal arbeidsintensief proces. Project Gutenberg is een initiatief waarbij zoveel mogelijk literatuur die vrijgesteld is van auteursrechten, beschikbaar wordt gesteld. Een vergelijkbaar Nederlands project is Laurens Jansz Coster. In de Classics Archive van het MIT vind je klassieke teksten.

Conclusie

MobiPocket biedt een complete verzameling tools om e-books te lezen en te publiceren. Wat het enigszins verwarrend maakt, is het feit dat er zoveel verschillende componenten beschikbaar zijn en dat sommige componenten vergelijkbare functies bevatten. Een tekstbestand kun je zowel met MobiPocket Web Companion, MobiPocket Office Companion en met MobiPocket Publisher omzetten naar een e-book. Anderzijds heeft dat als voordeel dat het maken van een e-book iedereen moet lukken: er zijn zoveel opties, dat er altijd wel een manier is die je het beste bevalt. E-books maken is met MobiPocket-tools dan ook een fluitje van een cent.
De modulaire opbouw wekt misschien wat verwarring, maar heeft als voordeel dat je precies kunt kiezen wat je nodig hebt. Als e-book reader bevalt MobiPocket Reader me wel, al is het jammer dat sommige functies alleen beschikbaar zijn in de betaalde versie. Handige functies als autoscroll en kantelen van het scherm zijn functies die in de freeware Palm Reader gewoon gratis beschikbaar zijn. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er ook wel e-book readers zijn, die veel minder functies hebben. Het opnemen van plaatjes is bij de meeste niet mogelijk, en ook bij Palm Ebook Studio (het tool waarmee je Palm Reader-bestanden kunt maken) is het een heel gedoe om alle plaatjes in PNG-formaat en met de juiste afmetingen één voor één te importeren. Bij de diverse MobiPocket-tools gaat dat helemaal automatisch.
Op een ander punt wint MobiPocket Reader het ook van Palm Reader: MobiType leest veel prettiger dan het standaard lettertype dat in de Palm Reader wordt gebruikt. Vooral als je geen hi-res scherm hebt merk je het verschil.

Verbeterbaar

Aparte freeware- en Pro-versie van de MobiPocket Reader, zodat je na afloop van de probeerperiode niet met uitgeschakelde functies blijft zitten
Veel betaalde functies in de Pro-versie zijn gratis in Palm Reader beschikbaar.

Pluspunten

MobiType zorgt voor betere leesbaarheid van teksten;
Makkelijk converteren van teksten en documenten naar e-book-formaat;
Modulair opgebouwd, je installeert alleen wat je nodig hebt.

Gegevens over MobiPocket

Producent: MobiPocket
Producten: MobiPocket Reader (Pro), inclusief Web Companion, MobiPocket Office Companion, MobiPocket Publisher, MobiPocket Reader Emulator
Benodigd: PC met Windows 98/ME/NT4/2000/XP
Benodigd PalmOS: minimaal 3.0
Prijs:
- $19,90 voor MobiPocket Reader Pro
- $9,90 voor losse modules van MobiPocket Office Companion
- $19,90 voor alle modules van MobiPocket Office Companion (Word, Excel en Powerpoint)
- $149 voor MobiPocket Publisher Standard
- $999 voor MobiPocket Publisher Professional
- alle overige software is freeware
Verkrijgbaar via: de website van MobiPocket

Discussie/vragen

Discussie en/of vragen over dit review via de forums

Verder lezen

Als je dit een interessant review vond, ben je misschien ook geïnteresseerd in:

Zelf e-books maken met Palm Ebook Studio op de Palmclub-website
Writing on your Palm, een website voor pda-schrijvers en -uitgevers (Engels)

Relevante links

Als je dit een leuk review vond, ben je misschien ook geïnteresseerd in:

Vragen, opmerkingen of discussie?

Via deze thread in het forum